Energia termojądrowa – Uzyskiwana wskutek fuzji

2021-03-23

Energia termojądrowa – Uzyskiwana wskutek fuzji

Energia termojądrowa – Uzyskiwana wskutek fuzji – łączenia się jąder atomowych lekkich pierwiastków. W warunkach ziemskich można do tego wykorzystać izotopy, czyli cięższe odmiany wodoru: deuter i tryt. Ten pierwszy ma w jądrze proton i neutron, dość powszechnie występuje w wodzie. Drugi natomiast, zbudowany z protonu i dwóch neutronów, nie występuje naturalnie. Ale można go łatwo uzyskać z innego lekkiego pierwiastka – litu.

JET (Joint European Torus)

Tryt jest wykorzystywany podczas eksperymentów w JET (Joint European Torus). Który znajduje się w pobliżu Oksfordu w Wielkiej Brytanii. Jest to reaktor typu tokamak – komora w kształcie obwarzanka, w której pole magnetyczne uwięzi rozgrzany gaz, czyli plazmę. Musi on osiągać ogromne temperatury, rzędu 100 mln st. C, by rozpoczęły się reakcje termojądrowe. – Doszliśmy do momentu, w którym możemy wypróbować w praktyce to, do czego przygotowywaliśmy się od lat. – Wyjaśnia dr Joelle Mailloux, współkierująca zespołem naukowym JET.

To pierwszy tak duży eksperyment z trytem od 1997 r. Ponieważ wykorzystanie tego izotopu jako paliwa wraz z deuterem zwiększa poziom promieniowania w reaktorze. Trzeba było dostosować całe oprzyrządowanie do nowych warunków pracy. Zajęło to dwa lata. – Po rozpoczęciu badań wnętrze reaktora będzie zbyt niebezpieczne, by mogli wejść tam ludzie. Wszystko musi działać albo dać się naprawić zdalnie, jak na bezzałogowym statku kosmicznym – mówi prof. Ian Chapman, szef JET.

Jeśli próby w Wielkiej Brytanii powiodą się, otworzą drogę do wydajnej i względnie czystej produkcji energii. Jeden gram wodoru „spalonego” w reaktorze termojądrowym może dać jej tyle, ile dostarcza 8 ton ropy naftowej lub 11 ton węgla kamiennego. Do zaspokojenia zapotrzebowania energetycznego całego świata wystarczyłoby rocznie kilkaset kilogramów deuteru i trytu. W reaktorach termojądrowych ma też powstawać stosunkowo niewiele odpadów radioaktywnych.

ITER (International Thermonuclear Experimental Reactor)

Wyniki eksperymentów w JET zostaną wykorzystane przy tworzeniu ITER (International Thermonuclear Experimental Reactor). To ogromny reaktor budowany w Cadarache we Francji. Finansowany przez Unię Europejską, Chiny, Indie, Japonię, Koreę Płd., Rosję i USA kosztem 22 mld dolarów. Pierwsze uruchomienie ITER jest zaplanowane na rok 2025, 10 lat później reaktor ma działać na mieszaninie deuteru i trytu. Jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem, będzie to pierwsza instalacja uzyskująca z fuzji termojądrowej więcej energii, niż trzeba było dostarczyć do jej zainicjowania.

Długowieczne firmy – Rekordziści to prawdziwe matuzalemy

2020-06-242020-06-27

Długowieczne firmy – Rekordziści to prawdziwe matuzalemy

Długowieczne firmy – Rekordziści to prawdziwe matuzalemy, funkcjonujące nieprzerwanie od ponad dziesięciu wieków. Agencja Tokyo Shoko Research zajmująca się od 1892 r. badaniami rynku. Odnalazła ponad 5,5 tysiąca przedsiębiorstw, które istnieją od co najmniej 200 lat.
Ponad połowa długowiecznych firm działa w Japonii. W pierwszej dziesiątce jest ich sześć. Wśród wspomnianego 5,5 tys. – aż 3100. Jako przyczynę tej dominacji naukowcy wskazują na wyspiarskie położenie kraju i wielowiekową izolację.
Większość z tych długowiecznych biznesów to firmy rodzinne, podkreśla prof. Toshio Goto z Japan University of Economics. Zasadniczą przyczynę ich długowieczności widzi w systemie określanym jako Ie. To zestaw reguł określających pozycję poszczególnych członków rodziny, ale co najważniejsze – zasady dziedziczenia majątku.

System Ie

Zaczął się kształtować w XII wieku, gdy Japonia pogrążyła się w chaosie wojen domowych. Przetrwanie żyjących w ciągłym zagrożeniu rodów zależało od siły i intelektu ich przywódców. Zgodnie z odwieczną tradycją głową rodziny powinien zostać najstarszy syn. W warunkach wojennych sprawdzało się to jednak tylko wtedy, kiedy posiadał on cechy i talenty wojownika. Jeśli ich nie miał, rodzinie groziło śmiertelne niebezpieczeństwo.
By mu zapobiec, stopniowo wprowadzano tzw. adopcję Ie. Polegało to na tym, że starzejący się patriarcha rodu znajdował młodego, dobrze zapowiadającego się mężczyznę. Któremu zapewniał odpowiednie wykształcenie. Gdy wybraniec spełniał oczekiwania i sprawdził się w boju, zostawał oficjalnym spadkobiercą. Natomiast wszyscy pozostali członkowie rodziny musieli mu się podporządkować. System Ie zastępował więc tradycyjne więzy krwi i zapobiegał podziałowi majątku między spadkobierców. W efekcie posiadłość ziemska, warsztat, przedsiębiorstwo handlowe przechodziło z pokolenia na pokolenie w niezmienionej postaci.
Zasady sprawdzone w rodzinach wojowników przejmowały inne grupy społeczne, zwłaszcza kupcy i rzemieślnicy. W XVII wieku Ie został formalnie wprowadzony do systemu prawnego i obowiązywał aż do zakończenia II wojny światowej. Następnie zmienione pod naciskiem Amerykanów prawo cywilne, przyznało wszystkim dzieciom równe udziały w spadku po rodzicach. Zagroziło to starym firmom rodzinnym, ale tradycja okazała się na tyle silna, że wiele z nich przetrwało do dziś. Profesor Toshio Goto nazywa je japońskim skarbem.

Lista rekordzistów:

– Kongo Gumi – Japońska firma budowlana rekordzistą. 1427 lat istnienia na rynku,

– Nishiyama Onsen Keiunkan – Tradycyjny japoński hotel – ryokan. 1315 lat istnienia,

– Staffelter Hof – Najstarsza winiarnia w Europie. 1158 lat istnienia,

– Zum Roten Bären – Zajazd Pod Czerwonym Niedźwiedziem. 900 lat istnienia,

– The Olde Bell – Najstarszy angielski hotel w Hurley. 885 lat istnienia,

– Sudo Honke – Najdłużej działająca na świecie wytwórnia sake. 879 lat istnienia,

– Frapin – Producent koniaku z regionu Grande Champagne. 750 lat istnienia,

– R. Durtnell and Sons – Najstarsza firma budowlana w Europie. 429 lat istnienia.

Glicynia Wisteria – W Kalifornii największa na świecie

2020-06-01

Glicynia Wisteria – W Kalifornii największa na świecie

Glicynia Wisteria – W Kalifornii największa na świecie. W stanie dzikim występuje m.in. w Japonii i USA. Przypomina drzewo, ale w rzeczywistości jest rośliną pnącą z rodziny bobowatych. Jeden z najbardziej znanych okazów znajduje się w parku Ashikaga w Japonii. Podpierana jest specjalnymi palami. Ma 150 lat i jest uznawany za najstarszą roślinę tego gatunku w całym kraju. Choć zajmuje powierzchnię blisko 2 tys. m², to i tak jest o ponad połowę mniejsza od tej największej na świecie. Rekordzistka rośnie w Sierra Madre w Kalifornii. Zajmuje powierzchnię blisko 4 tys. m², czyli odpowiadającą ponad połowie boiska piłkarskiego. Jej wagę szacuje się na około 259 ton. To mniej więcej tyle samo, ile waży 5 załadowanych po brzegi tirów.

Fort Jefferson – Floryda, USA – W opuszczonej twierdzy-rezerwat

2020-02-25

Fort Jefferson – Floryda, USA – W opuszczonej twierdzy-rezerwat

Fort Jefferson – Na Florida Keys miał być twierdzą na wieczne czasy, lecz życie zweryfikowało te zuchwałe plany. Dawał schronienie żołnierzom zaledwie przez kilka lat. To jeden z najambitniejszych projektów budowlanych w historii USA: na wyspie koralowej Garden Key pracowały tysiące robotników. Którzy przez blisko 30 lat zużyli 16 mln cegieł, na wzniesienie największego fortu na wybrzeżu Ameryki. Powstał na planie sześciokąta, jego mury mierzyły 14 m wysokości, a przestrzeni w nim starczało na: 450 armat, 1500 żołnierzy.

Problem polegał na tym, iż twierdza nazwana na cześć prezydenta Thomasa Jeffersona. Przez większość czasu była zwyczajnie niepotrzebna. Dlatego rząd zaczął jej używać jako miejsca odosobnienia dla więźniów politycznych w wojnie secesyjnej. Tak było do 1867 roku.
Gdy w forcie wybuchła epidemia żółtej febry. Wśród jej pierwszych ofiar znalazł się lekarz więzienny. Za powstrzymanie szalejącej choroby zabrał się więc, doktor Samuel Mudd – odbywający karę dożywocia za udział w spisku na życie Abrahama Lincolna. Udało mu się: uratował setki więźniów i strażników. Mudd został ułaskawiony, a zakład karny wkrótce zamknięto.

Dziś w opuszczonej twierdzy znajduje się rezerwat ptaków. Jest to też jedno z ulubionych miejsc do nurkowania na archipelagu Florida Keys.

Centralia – Pensylwania, USA – Miasto pod którym wieczny ogień

2020-02-242020-02-25

Centralia – Pensylwania, USA – Miasto pod którym wieczny ogień

Centralia – Mimo, że pod nią szaleje pożar, garstka mieszkańców do dziś wzbrania się przed jej opuszczeniem. Ukrywają się przed władzami, co przydaje miastu tajemniczej aury. Do lat 60. XX wieku Centralia była miasteczkiem jakich wiele na wschodzie Pensylwanii. Żyło tam i pracowało ok. 1500 osób. Większość z nich była zatrudniona w kopalniach – dopóki w 1962 roku iskra z pobliskiego składowiska śmieci, nie przeskoczyła do sztolni, podpalając węgiel.

W kolejnych latach

Płomienie stopniowo rozprzestrzeniały się pod całym miastem. Budynki nagle zajmowały się ogniem, którego języki przenikały przez ziemię. Ogarniając przydomowe ogródki, a drzewa z dnia na dzień zmieniały się w popiół. Podziemia Centralii stały się istnym piekłem. Rząd ogłosił ewakuację – oceniono, iż płomienie mają dość paliwa, by płonąć przez 250 lat. Ugaszenie tego pożaru kosztowałoby ponad 660 mln $. Dlatego politycy zdecydowali na znacznie tańszy wariant: przesiedlenie mieszkańców.